เจดีย์สองพี่น้อง “องค์ดำ” และ “องค์ขาว”
ที่ตั้งกลุ่มบ้าน
เป็นที่ราบสูงเลียบทะเลสาบ ประชาชนสร้างบ้านเรือนบนเนินเขา สถานที่ชาวบ้านเรียกว่า “หน้าเขา”
สมัยก่อนเรียกสถานที่นี้ว่า
“เมืองสิงขร” เป็นเมืองเก่า และภูเขาเหล่านี้
เมื่อมองระยะห่างจากที่อื่น จะเห็นดินสีแดง ทุกคนจะเรียกภูเขาบริเวณนี้ว่า“หัวเขาแดง”และในปัจจุบันเป็นที่ตั้งของตำบล
“หัวเขา” อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา
ประชาชนของที่นี่ส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม
ตั้งบ้านเรือนเป็นกลุ่มหนาแน่น ประกอบอาชีพประมง เนื่องจากอาณาเขตทั้ง 3 ด้าน
คือทิศใต้ ตะวันออก และตะวันตก ที่โอบล้อม
“หัวเขาแดง”
ไว้คือทะเลสาบสงขลาและอ่าวไทย ความสมบูรณ์ของ 2
ทะเลจึงเป็นเส้นเลือดที่หล่อเลี้ยงชาว “หัวเขาแดง”
ไว้ตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน
สำหรับ
“เขาแดง”
เป็นภูเขาขนาดใหญ่มีป้อมปืนอยู่หลายป้อมด้วยกัน
ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อใช้สังเกตการณ์ข้าศึก มีอย่างกระจัดกระจาย
ทั้งบนยอดเขาแดงและพื้นที่รอบๆ โดยเฉพาะบนยอดเขานั้นเป็นจุดชมวิวที่สวยงามมาก
และใกล้ๆ กับป้อมปืนบนยอดเขาแดงยังมีเจดีย์องค์ดำ และเจดีย์องค์ขาว หรือที่เรียกว่า
“เจดีย์สองพี่น้อง”
ซึ่งที่นี่เป็นจุดหมายที่จะไปเที่ยวกัน
การเดินทางไปเขาแดง
ถ้ามาจากฝั่ง อำเภอเมืองสงขลา
ให้ขึ้นแพขนานยนต์มา พอถึงฝั่งเขาแดงแล้วเลี้ยวขวาเดินมาไม่นาน
จะพบป้ายและบันไดทางขึ้น ซึ่งค่อนข้างสูงชัน ขึ้นไปสักระยะ จะมีป้ายชี้ไปทางซ้ายมือ
เดินไปสักนิดจะพบป้อมปากน้ำสงขลา หมายเลข 8 สภาพป้อมได้รับการบูรณะไว้
จุดนี้จะทำให้มองเห็นฝั่งแหลมสนอ่อน และท่าเทียบเรือสงขลา อย่างชัดเจน
จากนั้นก็ต้องเดินป่าเข้าไป
โดยจะมีทางเล็กๆ บังคับขึ้นไปจนถึงยอดเขาแดง
สองข้างทางจะเต็มไปด้วยพรรณไม้นานาชนิด ร่มครึ้มอยู่ตลอดเส้นทาง
ขอแนะนำว่าใครที่จะผจญภัยไปทางนี้ควรฟิตร่างกายให้ดี ไม่เช่นนั้นอาจเป็นลมได้ง่ายๆ
หรือถ้าจะไปทางที่สบายกว่านี้ก็ให้ไปขึ้นอีกทาง ถัดจากนี้ไปประมาณ 1 กิโลเมตร
จะมีบันไดขึ้นไปถึงยอดเขา
เจดีย์สองพี่น้อง
เจดีย์สองพี่น้อง “องค์ดำ” และ “องค์ขาว” |
บนยอดเขาแดงมีเจดีย์ 2 องค์
องค์แรกเป็นเจดีย์องค์พี่ ลักษณะเป็นเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง
ก่อด้วยหินฉาบปูน
ยอดปรักหักพัง มีสีดำ คนทั่วไปเรียกว่า “เจดีย์องค์ดำ” สร้างเมื่อ พ.ศ.2375
โดยเจ้าพระยาพระคลัง (ดิศ บุนนาค) หรือสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์
ส่วนเจดีย์องค์ที่สองเป็นเจดีย์องค์น้อง
เป็นเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง ตั้งบนฐานสี่เหลี่ยมเช่นกัน องค์เจดีย์ก่อด้วยอิฐฉาบปูน
มีสีขาว คนทั่วไปเรียก “เจดีย์องค์ขาว” สร้างขึ้นระหว่าง พ.ศ.2382-2484 โดยพระยาศรีพิพัฒน์ รัตนราชโกษา (ทัด บุนนาค) หรือสมเด็จเจ้าพระยามหาพิชัยญาติ
ผู้เป็นน้องร่วมมารดากับเจ้าพระยาพระคลังฯ ชาวบ้านเรียกเจดีย์สององค์นี้ว่า “เจดีย์สองพี่น้อง” ระหว่างองค์เจดีย์ทั้งสองมีศาลาเก๋งจีน
ชำรุดเหลือแต่พื้นที่ผนังที่เจาะช่องหน้าต่างเป็นวงกลม
ปัจจุบันองค์เจดีย์ทั้งสองได้รับการขุดแต่งบูรณะจากหน่วยศิลปากรที่ 9 สงขลา
กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติเมื่อ พ.ศ.2525
ป้อมปราการของเมืองสงขลาในอดีต |